नियम ३
केन्द्रीय बाल कल्याण समितिको काम कर्तव्य र अधिकार
: ऐनमा उल्लेखित काम कर्तव्य र अधिकारको अतिरिक्त केन्द्रीय बाल कल्याण समितिको अन्य काम कर्तव्य र अधिकार देहायबमोजिम हुनेछ :
(क) नेपाल सरकारबाट गठित बाल कल्याण सम्बन्धी निकायले दिएको मार्ग दर्शनको आधारमा समेत बालकहरुको हक हितको संरक्षण तथा शारीरिक र मानसिक विकास सम्बन्धी दीर्घकालिन राष्ट्रिय नीति र योजना तर्जुमा गरी नेपाल सरकार समक्ष पेश गर्ने र नेपाल सरकारबाट स्वीकृत नीति र योजना सम्बन्धित मन्त्रालय वा निकाय मार्फत कार्यान्वयन गर्ने गराउने ।
(ख) स्वीकृत राष्ट्रिय नीति र योजना अनुरुप वार्षिक कार्यक्रम र बजेट स्वीकृत गरी कार्यान्वयन गर्ने गराउने ।
(ग) बाल हित सम्बन्धी योजना तथा कार्यक्रमको लागि आवश्यक आर्थिक स्रोतपरिचालन गर्न आवश्यक नीति तथा कार्यक्रम तर्जुमा गर्ने ।
(घ) जिल्ला बाल कल्याण समिति तथा व्यवस्थापन समितिहरुलाई मार्गदर्शन गर्ने ।
(ङ) जिल्ला बाल कल्याण समितिहरुको वार्षिक कार्यक्रमको प्रगति समीक्षा एवं मूल्यांकन गर्ने ।
(च) नेपाल ………… भित्र संचालित बाल कल्याण गृह, बाल सुधार गृह, अनाथालय र सुस्तमनस्थिति केन्द्र तथा त्यस्तै अन्य गृह वा केन्द्रहरुको क्षमता र सुविधा आदिको तथ्यांक संकलन गरी गराई अभिलेख राख्ने ।
(छ) आवश्यकता अनुसार जिल्ला बाल कल्याण समितिको सिफारिस समेत लिई विभिन्न जिल्लामा बाल कल्याण गृह अनाथालय तथा सुस्तमनस्थिति केन्द्र स्थापना गर्न कुनै व्यक्ति वा संस्थालाई प्रोत्साहन र सहयोग प्रदान गर्ने ।
(ज) प्रत्येक जिल्लामा कारागारमा रहेका, बेबारिसी अवस्थामा रहेका वा श्रमिकको रुपमा कार्यरत बालक तथा अपांग र सुस्तमनस्थिति भएका बालकहरुको छुट्टाछुट्टै तथ्यांक संकलन गरी प्रत्येक जिल्ला बाल कल्याण समितिमा त्यसको अभिलेख राख्न लगाउने र राष्ट्रिय अभिलेख तयार गरी राख्ने ।
(झ) बाल मजदूर र बाल विवाह तथा देवी देवताको नाउमा बालक चढाउने प्रथाको अन्त्य गर्न आवश्यक उपायहरु पहिल्याउने र ती उपायहरु अवलम्बन गर्ने तर्फ सम्बद्ध सरकारी एवं गैर सरकारी संघ संस्थाहरुलाई प्रोत्साहन तथा सहयोग गर्ने ।
(ञ) प्रचलित कानूनको अधिनमा रही राष्ट्रिय एवं अन्तर्राष्ट्रिय गैर सरकारी संघ संस्थाहरुको सहभागिता जुटाई बालकहरुको संरक्षण तथा विकासको लागि बाल कल्याणकारी कार्य संचालन गर्ने गराउने र त्यस्तो कार्य संचालन गर्न लगाउन नेपाल सरकारको स्वीकृति लिई विदेशी सरकार एवं अन्तर्राष्ट्रिय संघ संस्थाहरुलाई प्रोत्साहन तथा सहयोग गर्ने ।
(ट) नेपाल सरकारद्वारा अनुमोदित बाल अधिकार सम्बन्धी संयुक्त राष्ट्र संघीय महासन्धि, बालकको हक हित एवं अधिकार संरक्षणसंग सम्बन्धित अन्य अन्तर्राष्ट्रिय एवं क्षेत्रीय महासन्धि वा घोषणा पत्र तथा बालकको हक हित सम्बन्धी प्रचलित कानूनका प्रावधानहरुको प्रचार प्रसार गर्ने र त्यस्तो कार्यमा संलग्न सामाजिक कार्यकर्ता तथा संघ संस्थाहरुलाई सहयोग गर्ने ।
(ठ) बालकको हक हितको संरक्षण तथा शारीरिक र मानसिक विकासको निमित्त आवश्यक देखिएका अन्य काम गर्ने ।
(क) नेपाल सरकारबाट गठित बाल कल्याण सम्बन्धी निकायले दिएको मार्ग दर्शनको आधारमा समेत बालकहरुको हक हितको संरक्षण तथा शारीरिक र मानसिक विकास सम्बन्धी दीर्घकालिन राष्ट्रिय नीति र योजना तर्जुमा गरी नेपाल सरकार समक्ष पेश गर्ने र नेपाल सरकारबाट स्वीकृत नीति र योजना सम्बन्धित मन्त्रालय वा निकाय मार्फत कार्यान्वयन गर्ने गराउने ।
(ख) स्वीकृत राष्ट्रिय नीति र योजना अनुरुप वार्षिक कार्यक्रम र बजेट स्वीकृत गरी कार्यान्वयन गर्ने गराउने ।
(ग) बाल हित सम्बन्धी योजना तथा कार्यक्रमको लागि आवश्यक आर्थिक स्रोतपरिचालन गर्न आवश्यक नीति तथा कार्यक्रम तर्जुमा गर्ने ।
(घ) जिल्ला बाल कल्याण समिति तथा व्यवस्थापन समितिहरुलाई मार्गदर्शन गर्ने ।
(ङ) जिल्ला बाल कल्याण समितिहरुको वार्षिक कार्यक्रमको प्रगति समीक्षा एवं मूल्यांकन गर्ने ।
(च) नेपाल ………… भित्र संचालित बाल कल्याण गृह, बाल सुधार गृह, अनाथालय र सुस्तमनस्थिति केन्द्र तथा त्यस्तै अन्य गृह वा केन्द्रहरुको क्षमता र सुविधा आदिको तथ्यांक संकलन गरी गराई अभिलेख राख्ने ।
(छ) आवश्यकता अनुसार जिल्ला बाल कल्याण समितिको सिफारिस समेत लिई विभिन्न जिल्लामा बाल कल्याण गृह अनाथालय तथा सुस्तमनस्थिति केन्द्र स्थापना गर्न कुनै व्यक्ति वा संस्थालाई प्रोत्साहन र सहयोग प्रदान गर्ने ।
(ज) प्रत्येक जिल्लामा कारागारमा रहेका, बेबारिसी अवस्थामा रहेका वा श्रमिकको रुपमा कार्यरत बालक तथा अपांग र सुस्तमनस्थिति भएका बालकहरुको छुट्टाछुट्टै तथ्यांक संकलन गरी प्रत्येक जिल्ला बाल कल्याण समितिमा त्यसको अभिलेख राख्न लगाउने र राष्ट्रिय अभिलेख तयार गरी राख्ने ।
(झ) बाल मजदूर र बाल विवाह तथा देवी देवताको नाउमा बालक चढाउने प्रथाको अन्त्य गर्न आवश्यक उपायहरु पहिल्याउने र ती उपायहरु अवलम्बन गर्ने तर्फ सम्बद्ध सरकारी एवं गैर सरकारी संघ संस्थाहरुलाई प्रोत्साहन तथा सहयोग गर्ने ।
(ञ) प्रचलित कानूनको अधिनमा रही राष्ट्रिय एवं अन्तर्राष्ट्रिय गैर सरकारी संघ संस्थाहरुको सहभागिता जुटाई बालकहरुको संरक्षण तथा विकासको लागि बाल कल्याणकारी कार्य संचालन गर्ने गराउने र त्यस्तो कार्य संचालन गर्न लगाउन नेपाल सरकारको स्वीकृति लिई विदेशी सरकार एवं अन्तर्राष्ट्रिय संघ संस्थाहरुलाई प्रोत्साहन तथा सहयोग गर्ने ।
(ट) नेपाल सरकारद्वारा अनुमोदित बाल अधिकार सम्बन्धी संयुक्त राष्ट्र संघीय महासन्धि, बालकको हक हित एवं अधिकार संरक्षणसंग सम्बन्धित अन्य अन्तर्राष्ट्रिय एवं क्षेत्रीय महासन्धि वा घोषणा पत्र तथा बालकको हक हित सम्बन्धी प्रचलित कानूनका प्रावधानहरुको प्रचार प्रसार गर्ने र त्यस्तो कार्यमा संलग्न सामाजिक कार्यकर्ता तथा संघ संस्थाहरुलाई सहयोग गर्ने ।
(ठ) बालकको हक हितको संरक्षण तथा शारीरिक र मानसिक विकासको निमित्त आवश्यक देखिएका अन्य काम गर्ने ।